54. rocznica sosnowieckich obchodów Milenium Chrztu Polski

Adam Gołębiowski

54. rocznica sosnowieckich obchodów  Milenium Chrztu Polski

Wkrótce mija 54. rocznica sosnowieckich obchodów  Milenium Chrztu Polski. Odbyły się 20 i 21 maja 1967 r. w dzisiejszej bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z udziałem m.in. prymasa Stefana Wyszyńskiego oraz abpa Karola Wojtyły. Uroczystości zorganizowano mimo sprzeciwu ówczesnych władz. W odwecie były w brutalny sposób zakłócane przez partyjno-esbeckie bojówki.
Cztery lata temu, dokładnie w 50. rocznicę tych wydarzeń, nasza parafia oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach zorganizowały wykład (można wysłuchać tutaj) dr Łucji Marek – pracownika Biura Badań Historycznych Oddziału  IPN w Krakowie. Został on połączony z prezentacją niepublikowanych wcześniej zdjęć wykonanych podczas tych uroczystości. Zawierająca je pozytywowa klisza fotograficzna 35 mm marki ORWO o dużej wartości historycznej i dokumentacyjnej została odnaleziona w 2015 r. podczas porządkowania dokumentacji dotyczącej tutejszej parafii. Znajdowała się w kartonowym pudełku zawierającym pomoce katechetyczne, a konkretnie rolki przeźroczy przeznaczonych do wyświetlania za pomocą rzutnika, umieszczone w niewielkich plastikowych pojemnikach.

Fot. Adam Gołębiowski

Klisza zawiera sześćdziesiąt dziewięć klatek. W tym sześćdziesiąt sześć dokumentujących same uroczystości, a także dwa ujęcia wykonane w ogrodzie przy plebanii parafii p.w. Wniebowzięcia NMP w Sosnowcu.

 

Źródło: archiwum parafii p.w. Miłosierdzia Bożego w Sosnowcu.

Znalazło się na niej jeszcze jedno zdjęcie, jak się udało ustalić, wykonane w Łodzi, przedstawiające widok w kierunku skrzyżowania dzisiejszej ul. Ignacego Jana Paderewskiego z ul. Rzgowską. W oddali widoczny jest kościół p.w. Przemienienia Pańskiego.

Źródło: archiwum parafii p.w. Miłosierdzia Bożego w Sosnowcu.

Zrzut ekranu przedstawiający współczesny (2018 r.) widok miejsca prezentowanego na fotografii umieszczonej powyżej.
Źródło: Googl Maps.

Do dzisiaj zagadką pozostaje kto jest autorem wszystkich tych fotografii. Można tylko przypuszczać, że osoba ta była w tym czasie w jakiś sposób związana z tym miastem.  Jej wizerunek został uwieczniony na filmowym materiale operacyjnym Służby Bezpieczeństwa, który został zrealizowany, jak wynika z relacji Romana Kacały, z okna mieszkania znajdującego się na drugim piętrze kamienicy przy dzisiejszej ul. Kościelnej 4.

Kadr z programu z cyklu „Z filmoteki bezpieki”, odc. 65 pt. „ Obchody milenijne”.
Przedstawia moment, w którym fotograf przygotowuje się do wykonania zdjęcia prezentowanego poniżej.
Źródło: IPNtv.

Zdjęcie wykonano 21 maja 1967 r., krótko przed godziną 10.00, na schodach prowadzących do kruchty kościoła p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (obecnie bazyliki katedralnej) w Sosnowcu. Na pierwszym planie z lewej strony widoczny dk. Kazimierz Mielczarek, obok stojący tyłem abp Karol Wojtyła, a z prawej dk. Tadeusz Grodek. Pod baldachimem z kwiatami w ręku prymas Stefan Wyszyński, a tuż przed nim ks. Zdzisław Wajzner – późniejszy tutejszy proboszcz. W oddali widoczny Mały Dom Handlowy (obecnie Dom Katolicki).
Źródło: archiwum parafii p.w. Miłosierdzia Bożego w Sosnowcu.

Zdjęcie wykonano 20 maja 1967 r., krótko przed godziną 17.00, w trakcie przygotowań do oficjalnego powitania przybyłej na uroczystości delegacji polskich biskupów z prymasem Stefanem Wyszyńskim na czele. Właśnie ze wskazanego okna Służba Bezpieczeństwa realizowała filmowy materiał operacyjny.
Źródło: archiwum parafii p.w. Miłosierdzia Bożego w Sosnowcu.

Link do fotoreportażu dotyczącego wykładu i prezentacji zdjęć oraz wydarzeń towarzyszących.

Warto z uwagą obejrzeć materiały filmowe, do których linki umieszczone są poniżej, nawiązujące w mniejszy lub większym stopniu do sosnowieckich wydarzeń sprzed ponad pół wieku:

– program z cyklu pt. „Z filmoteki bezpieki”, odc. 65 pt. „ Obchody milenijne”, szczególnie między 20 min. 32 s. a 25 min. 33 s.,

– film dokumentalny pt. „Tysiąclecie kontra Milenium”, szczególnie między 16 min. 50 s. a 25 min. 47 s.,

– film dokumentalny pt, „Milenium kontra Tysiąclecie”, szczególnie między 39 min. 15 s. a 41 min. 18 s. W tym fragmencie wykorzystano fotografie pochodzące z archiwum naszej parafii.